Nu we het in deze tijden steeds over ‘staatsrechtelijkheid’ hebben, moeten we ons ook maar eens afvragen of ambtenaren en diplomaten zich wel aan het bestuursrecht houden. Zij protesteren tegen en geven ongezouten opinies over het regeringsbeleid. Mag dat zomaar? Is dat niet in strijd met onze parlementaire democratie, dreigt er revolutie?
De ambtenarenwet 2017
Ik ben geen jurist en zou dus verkeerde conclusies kunnen trekken uit onderdelen van de zogeheten Ambtenarenwet 2017. Deze zegt in art 10, lid 1:
“De ambtenaar onthoudt zich van het openbaren van gedachten of gevoelens of van de uitoefening van het recht tot vereniging, tot vergadering en tot betoging, indien door de uitoefening van deze rechten de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zou zijn verzekerd.”
Bron: wetten.overheid.nl
bron: zoekofficielebekendmakingen.nl
Dit artikel klinkt nogal multi-interpretabel, maar ik concludeer eruit dat als een ambtenaar het niet eens is met het beleid van zijn dienst, hij (kan natuurlijk ook heel goed een zij zijn) dit niet door een openbare opinie of via een betoging naar buiten mag brengen. Dat geldt omdat anders het goede functioneren van zijn dienst “niet in redelijkheid zou zijn verzekerd”. Als je je als ambtenaar immers verzet tegen het beleid, zal de kans dat dit beleid wordt uitgevoerd op zijn minst niet toenemen.
Het parlement controleert de regering
De regering is verantwoording schuldig over dat beleid aan het parlement, ofte wel de volksvertegenwoordiging. Die volksvertegenwoordiging, het woord zegt het al, vertegenwoordigt het hele Nederlandse volk. Ambtenaren vertegenwoordigen toch vooral zichzelf.
Als dus ambtenaren het niet eens zijn met het beleid en weigeren dat uit te voeren of ertegen protesteren, handelen zij in strijd met het democratische karakter van ons land. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze zich niet aan de grondwet houden. De grondwet beschrijft immers ons parlementair systeem met de rechten van parlementariërs om de regering te controleren en het beleid goed te keuren. Het is niet aan ambtenaren om dat beleid in het openbaar goed of af te keuren. Dan stellen ze zich namelijk op als politici. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat ambtenaren intern geen kritiek mogen leveren bij de beleidsvoorbereiding. Dat mogen ze wel, de regering poogt dat ook te stimuleren.
Ambtenaren: staakt-het-vuren leidt tot vrede …
Deze lange inleiding is nodig om nog maar eens te kijken naar de ambtenaren die protesteerden tegen het Israëlbeleid van het ministerie van buitenlandse zaken. Op 13 januari jl. gaven 29 ambtenaren in een opiniestuk in dagblad Trouw een opvallende rechtvaardiging van die protestacties. Dit is wat zij schrijven:
“Onze oproep tot een staakt-het-vuren in Gaza is geen mening of politiek standpunt. Een staakt-het-vuren is het meest basale dat nodig is om de weg te effenen voor welke politieke oplossing dan ook, bovenal die duurzame vrede die dit kabinet voorstaat. Met de oproep tot een staakt-het-vuren nemen wij rijksambtenaren dus geen standpunt in over een politieke kwestie, maar handelen we vanuit vakkennis en ambtelijke professionaliteit.”
Trouw, 13 januari 2024
Deze ambtenaren denken dus beter te weten dan de regering dat een staakt-het-vuren tot vrede leidt. Dat zeggen zij vanuit “vakkennis en ambtelijke professionaliteit”. Je gaat, als je dit leest, wel twijfelen aan de kwaliteit van ons ambtenarenkorps. Want hoe weten ze zeker dat een staakt-het-vuren tot een duurzame vrede zal leiden?
… maar geen enkele staakt-het-vuren heeft vrede gebracht
Als die ambtenaren nu eens rustig dit Wikipedia-artikel zouden lezen over de Israël-Hamasoorlogen sinds Israël zich in 2005 uit de Gaza-strook terugtrok. Al die oorlogen eindigden met een wapenstilstand. Geen enkele wapenstilstand bracht een eind aan de continue raketaanvallen die vanuit de Gaza-strook op Israël werden afgevuurd. Welke vakkennis van onze “professionele” ambtenaren geeft hen de overtuiging dat na de volgende wapenstilstand Hamas de raketinstallaties in de dichtbevolkte woonwijken zal afbreken?
Hamas interpreteert standaard iedere wapenstilstand als een overwinning. Een wapenstilstand betekent immers dat Hamas zijn dictatoriale macht in de Gaza-strook behoudt. Het beleid gericht op oorlogsvoering tegen Israël kan daarmee onbeperkt doorgang vinden ten koste van de bevolking in Israël en in Gaza. Want dat vermelden de activistische ambtenaren niet, Hamas heeft niet het belang van de bevolking van Gaza op het oog. Anders had Hamas zich al allang overgegeven. Dat zou duizenden oorlogsslachtoffers gescheeld hebben.
Weet oud-diplomaat Van Dam van het bestaan van Hamas?
De ambtenaren noemen Hamas overigens niet eens. Zij suggereren dat de Gaza-oorlog ook zou zijn ontstaan als Hamas op 7 oktober 2023 niet het zuiden van Israël was binnengevallen. Dat doet ook Nikolaos van Dam, oud-diplomaat en naar eigen zeggen Midden-Oosten expert. Hier volgen een paar van zijn stijlbloempjes uit een opiniebijdrage in De Volkskrant van 12 februari jl.
“De oppermachtige en zwaar bewapende Israëlische gladiatoren worden aan de ene kant door de Nederlandse regering militair geholpen, waardoor zij de Palestijnen– door de Israëli’s ook wel beesten genoemd – in de arena van Gaza op grote schaal verder de dood in kunnen jagen.”
De Volkskrant 12 februari 2024
Ook hier geen woord over Hamas. Van Dam beweert dat Israël erop uit is “de Palestijnen” uit te roeien, terwijl het uitdrukkelijke doel is Hamas uit te schakelen. Of dat ooit zal lukken, is de vraag. Bij Van Dam komt die vraag niet eens op. Weet hij wel dat Hamas bestaat? Weet hij dat een aantal van de leiders van Hamas in veiligheid in Qatar woont. Desondanks weet Qatar zich toch steeds weer als vredesbemiddelaar op te dringen. Vrede brengt dat niet, maar wel de voortzetting van de macht en de terreur van Hamas.
Nog een citaat:
“Israël beschuldigt de Palestijnen van dingen die het zelf doet, maar dan vele malen erger.”
De Volkskrant 12 februari 2024
Inderdaad, het aantal doden als gevolg van de Israëlische aanval op de Gaza-strook is inmiddels meer dan tien keer zo groot als de niet uitgelokte aanval door Hamasstrijders op het zuiden van Israël. Hamas wist dat dit zou gebeuren toen de groep het plan beraamde om moord en seksueel geweld in Zuid-Israël te plegen. Israël slaat altijd hard terug. De Palestijnse Joden doen dat al sinds het bloedbad van Hebron in 1929.
Dan een laatste citaat:
“Als men zegt dat Israël ‘het recht van bestaan’ heeft, zijn de oorlogsmisdaden en grove mensenrechtenschendingen van de Israëli’s daarbij dan irrelevant? Volkeren hebben vanzelfsprekend het recht van bestaan, maar hebben hun regimes dat ook, wanneer deze talloze oorlogsmisdaden begaan en grove mensenrechtenschendingen plegen?”
De Volkskrant 12 februari 2024
Juist: Israël mag bestaan van ex-diplomaat Van Dam, maar alleen als het niet reageert op terroristische aanslagen, ofte wel alleen als Israël accepteert dat ze niet lang meer kan bestaan, maar uitgemoord wordt door groepen als Hamas en Hezbollah. Let overigens op het woord regime dat minstens suggereert dat Israël een totalitair landsbestuur heeft.
Regering: stop a.u.b. de ambtenaren en diplomaten
Van Dam is inmiddels uit diplomatieke dienst, maar Van Dam zal zijn ideeën toch niet pas na zijn diensttijd opgedaan hebben. Gezien ook de protestacties van ambtenaren tegen het Israëlbeleid van de Nederlandse regering, begin ik te vrezen dat de ‘vierde macht’ van de ambtenaren het Nederlandse buitenlandse beleid aan het ondermijnen is. En misschien niet alleen het buitenlandbeleid. Straks nemen ambtenaren nog de politieke macht oven in Nederland. Als dat al niet gebeurd is, zonder dat wij het doorhebben.
Mijn oproep aan de regering: ontsla de a-democratische ‘elementen’ die momenteel in rijksdienst het beleid proberen te ondermijnen.
0 reacties