Margo Smit is de Ombudsman van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Bij haar kun je als burger terecht als je een klacht hebt over een journalistiek programma van een publieke omroep. In haar eigen woorden draagt ze zo bij aan de “hoge kwalitatieve en journalistieke standaarden bij de publieke omroepen”. Het kon haast niet anders of er kwamen klachten bij haar over omroep Ongehoord Nederland (ON). Sterker, niet eerder kreeg zij in korte tijd zoveel verzoeken om onderzoek naar twee specifieke programma’s van ON.

Gasten worden zelden tegengesproken in praatprogramma’s

Laat ik direct zeggen dat ik sinds een jaar of 6, 7 niet meer kijk naar praat- of nieuwsshows. In die programma’s waren altijd gasten met meningen die zelden werden tegengesproken. Laat ik maar een voorbeeld geven, namelijk terrorisme-expert Beatrice de Graaf. Ten tijde van de Syrische vluchtelingencrisis zei zij bij herhaling dat Nederland zo’n geweldig anti-radicaliseringsbeleid had. De volgende quote van haar heb ik in 2015 opgetekend uit een toen bekend praatprogramma:

Bron: commons.wikimedia.org DWDD, CC BY 3.0,

Burgemeesters van de grote gemeenten, samen met het kabinet, hebben stelselmatig aan community policing gedaan. Dat wil zeggen, er zijn op wijkniveau kennisknooppunten opgebouwd (…) we weten waar de salafisten zitten (…) we gaan naar de haarvaten van de samenleving. Daardoor zijn er al veel aanslagen verijdeld.

Waar waren deze uitspraken op gebaseerd? Ik heb een aantal van haar publicaties bekeken, zoals deze en deze. Zij lijkt mij na lezing meer het type boekenwurm dan iemand die in “haarvaten” zit. Dus, of het waar was wat zij zei was nogal moeilijk vast te stellen. Toch werd zij nooit tegengesproken of om een onderbouwing gevraagd door de presentatoren. Zij was immers de expert.

Het lijkt er dus op dat als de boodschap prettig is (“wij zijn goed in déradicaliseren”), tegenspraak niet nodig is. Als de boodschap echter niet zo lekker klinkt (“wij worden omvolkt”), staat politiek-correct Nederland op de achterste benen.

De ombudsman NPO onderzoekt klachten over ON

Enfin, ik kijk dus (niet) naar praat- of nieuwsshows. Dus, wat er waar is van de klachten over ON kan ik niet beoordelen. Op één uitzondering na, namelijk de uitzending van 10 mei jl. van Ongehoord Nieuws. Hier deed Filip Dewinter uitspraken over de “omvolking” van Europa. Die uitzending heb ik later teruggekeken, zoals ik eerder heb gemeld. Er zou namelijk sprake zijn geweest van het “propageren van de omvolkingstheorie” door Dewinter. De presentatoren van het programma hadden dat moeten tegenspreken, of minstens moeten doorvragen aan Dewinter. Er werden over dat programma zelfs Kamervragen gesteld. 

Na al die klachten en de Kamervragen kon de ombudsman eigenlijk niet anders dan op ON terugkomen. Dat doet zij in een omvangrijk rapport. En natuurlijk herhaalt zij wat de geachte Kamerleden ook al zeiden. Zij schrijft dat de presentatoren niet doorvragen als er sprake is van aantoonbaar onjuist zijnde informatie afkomstig van derden.

De Ombudsman NPO weet niet dat De Winter Dewinter heet

Een voorbeeld over het niet doorvragen bij onjuiste informatie geeft zij in voetnoot 90 van haar rapport. Zij schrijft daar:

Gesprek met Filip de Winter in de uitzending van Ongehoord Nieuws van 12 mei over het ‘vervangen’ van oorspronkelijke bewoners van een stad of land en het achterliggende doel van overheden daarmee. Dat is een theorie die minimaal op bewijs bevraagd had moeten worden. In reactie op kritiek op de ruimte in het programma voor deze zogenoemde ‘omvolkingstheorie’ liet de omroep in de media weten dat het gesprek helemaal niet over ‘de omvolkingstheorie’ was gegaan. Dat is niet vol te houden. Bij de start van het gesprek met De Winter kwam direct de vraag wat omvolking is. De Winter: “Binnen nu en twee generaties zijn wij autochtone Vlamingen in Antwerpen een minderheid dan wordt Antwerpen Antwerpistan. En wat in die grote steden gebeurt, dat zal ook in Europa gebeuren. Europa wordt Eurabia. En de Islam is aan een opmars bezig en die zal, men, ons en onze cultuur vervanging, dat is de omvolking.”

Ik heb drie reacties op deze voetnoot. Ten eerste, weet de ombudsman wel wat een theorie is en wat feiten of observaties zijn? Ten tweede, het is niet zo handig om stelselmatig de naam van een van zijn/haar ‘slachtoffers’ fout te spellen. Het is Dewinter en niet De Winter; de uitzenddatum was verder 10 mei en dus niet 12 mei. Ten derde, de laatste zin in de quote is onleesbaar.

Wat is een theorie en wat zijn feiten?

Het belangrijkste punt is of Dewinter het wel of niet over de omvolkingstheorie heeft gehad of alleen over omvolking. Volgens de ombudsman ging het wel degelijk over de zogenoemde omvolkingstheorie. Bij het begin van de uitzending legde Dewinter (dus niet De Winter) immers uit wat omvolking was. Inderdaad, lees het bovenstaande fragment uit de uitzending nog maar eens over. Bij omvolking gaat het om het vervangen van een bevolkingsgroep (bijvoorbeeld de autochtone Vlamingen) door een andere groep, namelijk migranten.

Het toch niet erg racistische instituut de Verenigde Naties publiceerde meer dan twintig jaar geleden al een rapport over deze materie. De VN ging na wat er zou gebeuren als de vergrijzende bevolking van Europa en Japan vervangen zouden worden door migranten. De VN noemde dat “replacement migration” dat vrij te vertalen is als “omvolking door migratie”. Dit rapport is sindsdien talloze malen aangehaald, zonder dat vaderlandse politici daar suggestieve Kamervragen over stelden.

In ons vorige blog legden we al uit dat wat Dewinter in de uitzending van 10 mei te berde bracht niet veel anders was als wat CBS-onderzoeker Ruben van Gaalen beweerde. Het ging om de feiten over de ontwikkeling van de Nederlandse bevolking met een migratieachtergrond. Bij ongewijzigde ontwikkelingen zullen tussen 2050 en 2060 Nederlanders met een migratieachtergrond de meerderheid gaan vormen als gevolg van migratie. Dan zijn dus autochtone Nederlanders vervangen door een ‘ander volk’, de immigranten. Over enkele decennia zal het dus zover zijn, aldus Dewinter en het CBS (en de VN).

Worden wij “omvolkt” door moslims en weten wij waarom?

Antwerpistan?
Bron: commons.wikimedia.org
Flickr, CC BY-SA 2.0

Of dat “andere volk” dan allemaal moslims zijn, is wat moeilijker als een feit uit te leggen. Dewinter schijnt dat wel te suggereren. Dat is echter meer een speculatie. Het kan rond 2050 waar zijn, maar het ook niet waar zijn. Dat is altijd een probleem bij voorspellingen. Je weet nooit van tevoren of ze uitkomen. Maar ook deze speculatie is geen theorie. Voor een theorie heb je een aantal beweringen of stellingen nodig waaruit je kunt afleiden dat er dan en dan op die en die plaats omvolking in zus en zulke vorm zal plaats vinden.   

Als er dan een beetje theorie was, dan was het zijn uitspraak dat zulke massa-immigratie wordt (en werd) toegelaten als een volk zwak is. Dat volk denkt, aldus Dewinter, dat diversiteit van de bevolking tot een verbetering van het eigen welzijn leidt, wat volgens Dewinter een illusie is. Maar dat is net zo veel theorie als de stelling van Beatrice de Graaf dat Nederland zo’n goed anti-radicaliseringsbeleid voert. Het is al zeker geen “aantoonbaar onjuiste informatie”. Dan zou je hebben moeten bewijzen dat, ten eerste, ‘het volk’ niet zwak is en, ten tweede, dat daardoor massa-immigratie uitblijft. De lezer voelt wel aan dat dit op geen enkele manier bewezen kan worden.  

Conclusie: de ombudsman NPO was zelf aantoonbaar onjuist

Kortom, er was geen sprake van “aantoonbare onjuiste informatie” bij de uitzending van Ongehoord Nieuws op 10 mei jl. Als we dus de voorschriften van de ombudsman strikt opvolgen, was een weerwoord van de presentatoren niet nodig.

Wat we dan wel kunnen concluderen is dat de ombudsman van de NPO zelf hier “aantoonbaar onjuiste informatie” geeft over wat Dewinter (dus niet De Winter) heeft gezegd. Dewinter gebruikte het woord omvolking op dezelfde manier als de VN dat twee decennia geleden al deed. Zijn ‘theorie’ is evenmin aantoonbaar onjuist als de tientallen andere theorietjes die gasten van nieuws- en praatshows dagelijks onweersproken over ons TV-kijkers konden en kunnen uitstrooien.


0 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.