Het recht om te demonstreren is een grondrecht waar de overheid niet licht aan mag tornen. Volgens artikel 9 van de Grondwet mag de overheid alleen onder strikte voorwaarden een demonstratie verbieden. Dat kan bijvoorbeeld als er een gerede kans is op wanordelijkheden door de demonstratie. Als dat laatste het geval is, moet de overheid bij dat besluit uitleggen waarom wanordelijkheden te verwachten zijn als gevolg van de demonstratie.

Een demonstratie kan dus niet ‘zomaar’ worden verboden. Een verbod is een zwaar middel en kan tot discussies leiden. Dat bleek bijvoorbeeld in 2017 toen demonstranten een groep anti-Zwarte-Pietbetogers tegenhielden voor de intocht van Sinterklaas in Dokkum. De anti-Zwarte-Piet betogers werden ontzet door de politie. De burgemeester verbood echter alsnog de demonstratie met een noodbevel. Sommigen vonden dat de demonstratie tegen Zwarte Piet gewoon had moeten doorgaan. Dan had de politie de demonstranten en tegendemonstranten maar uit elkaar moeten houden.

Zwarte Piet verloor zijn onschuld …

We hebben al eerder geschreven dat het Sinterklaasfeest zijn onschuld heeft verloren door de tegenstanders van Zwarte Piet. Het feest was besmet geraakt met racisme. Heel veel mensen (blanken dan vooral) hadden dat nooit zo gevoeld en ook niet zo bedoeld. Zwarte Piet hebben wij (wij blanken) nooit als een symbool voor ons koloniale verleden gezien. Ook zagen we Zwarte Piet niet als een symbool voor de superioriteit van blank versus zwart. Het was gewoon gezellig, een buurvrouw die haar gezicht zwart had geschminkt en zich in middeleeuwse kledij had gestoken en bij ons langs kwam toen de kinderen klein waren.

Maar door die Zwarte-Pietdiscussie was de gezelligheid wel totaal verdwenen. Er kwamen ook opeens verhalen op tafel over donkere kinderen die ieder jaar in de Sinterklaastijd moesten aanhoren dat ze Zwarte Pieten waren. Voor die donkere kinderen was het geen gezellig feest, maar een straf. Ik had me nooit gerealiseerd dat het instituut Zwarte Piet voor donkere mensen een ramp kon zijn. Van mij had hij dan eerder weg gemogen.

… en Zwarte Piet begon te verdwijnen

Al sinds een aantal jaren is de knecht van de Sint een RoetveegPiet geworden, waar wikipedia zelfs een item aan gewijd heeft. Bij de landelijke intocht van de Sint spelen Zwarte Pieten geen rol meer. Ook in een groot aantal gemeenten wordt bij de intocht van de Sint de Zwarte Piet al niet meer als knecht ingezet, maar is het de RoetveegPiet. Dus, na jaren protesteren tegen Zwarte Piet door actiegroepen is Zwarte Piet voor veel mensen (waaronder ikzelf) niet meer acceptabel als deel van het kinderfeest. Het blijkt zelfs dat veel mensen die een Sint plus knecht voor thuis inhuren alleen nog maar een Roetveegpiet daarbij willen hebben en geen Zwarte Piet, zie rtl.nl.

Eind goed, al goed? Nee, lees het volgende citaat. “Het idee dat Zwarte Piet onaantastbaar is, behoort tot het verleden. Er is veel bereikt en er is alle reden hoopvol te zijn, maar er zijn in Nederland nog steeds plekken waar racisme niet tot nauwelijks benoemd of bestreden wordt.” Dat citaat komt van de website van de actiegroep Kick Out Zwarte Piet (Kozp). Kozp is nagegaan waar Zwarte Piet nog een rol speelt bij de intocht. Ze noemen Emmen, de Zaanstreek, Venlo en Staphorst. Door gebruik te maken van hun demonstratierecht wil Kozp op die plaatsen gaan demonstreren tegen Zwarte Piet. Ze hebben daar immers, volgens de Grondwet artikel 9 (zie boven) recht op.

Zwarte Piet was geen symbool van racisme

Wat ik tegen het citaat van Kozp heb is dat Zwarte Piet per definitie geassocieerd wordt met racisme. Ik heb al gezegd (zie boven) dat de figuur van Zwarte Piet voor velen niets te maken had met racisme. Het zet alleen maar kwaad bloed als de actiegroep Kozp mensen toch willen inpeperen dat ze racisten zijn, Mensen die zich op deze wijze beledigd voelen, kunnen de hakken in het zand zetten.

Het gebruik van Zwarte Piet is niet ongewenst omdat er een racistische motivatie achter zit – hoewel dat voor sommige mensen wel zo kan zijn. Het is ongewenst omdat het tot pestgedrag kan leiden waar donkere kinderen last van hebben. Dat is te bewijzen aan de hand van verhalen van tientallen donkere mensen. Dat er sprake is van racisme, is niet te bewijzen.

Zwarte Piet in Staphorst

Kijken we dan naar de plekken waar Zwarte Piet nog actief wordt ingezet: vrijwel nergens meer. Kozp ziet toch zelf wel in dat het pleit voor de RoetveegPiet gewonnen is. Waarom moet Kozp dan toch tot het uiterste gaan om het eigen gelijk te krijgen? Zouden ze soms blij zijn dat ze nog ergens kunnen protesteren?

Neem Staphorst, een dorp dat we het hoogtepunt (of dieptepunt, zo men wil) van de Nederlandse bible belt zou kunnen noemen. De bevindelijk gereformeerden houden daar de zondagsrust minutieus in stand. Mocht een archeoloog willen schrijven dat het dorp ligt op zandruggen van miljoenen jaren geleden, dan komt de kerkelijke goegemeente in actie. Zo’n bevinding is immers in tegenspraak met het Bijbelse scheppingsverhaal en een correctie is daarom noodzakelijk (wikipedia).

De gekkies van Staphorst

Klederdracht van Staphorst
Bron: commons.wikimedia.org

Veel mensen in Staphorst willen zich niet laten vaccineren, want of je ziek wordt is aan de Goddelijke voorzienigheid. Daar heb je als mens niets over te zeggen. Het is dan wel weer vreemd dat men in Staphorst een intocht van Sinterklaas wenst te houden. De Sint is immers van katholieke huize en katholieken zijn natuurlijk ook gewoon heidenen.

Enfin, ik zou Staphorst een dorp willen noemen met een overmaat aan mensen die enigszins wereldvreemd zijn, ofte wel ‘gekkies’. Waarom zou je in zo’n dorp gaan demonstreren? Je gaat toch ook niet – vergeef me de vergelijking – bij een ‘gekkenhuis’ demonstreren dat de gekken zo gek doen? Het demonstratierecht kan niet bedoeld zijn om tegen de wereldvreemdheid van wereldvreemde mensen te demonstreren. Gekkies zijn gekkies en blijven gekkies.

Laat Staphorst in zijn eigen bubbel zitten

Gekkies hebben er ook geen behoefte aan om op hun gekkie zijn gewezen te worden. Het is bekend dat mensen in Staphorst geen onderwerp willen zijn van foto- of filmreportages. Zij voelen zich kennelijk meester over hun eigen gedrag. Als ze midden in de coronapandemie met honderden tegelijk in de kerk willen zitten, dan doen ze dat. Van dat gedrag kunnen anderen last hebben. Het kan er immers toe leiden dat de epidemie zich verspreidt en ook mensen raakt die niet in de kerk willen zitten. Daar mag je de bevindelijk gereformeerde anti-vaxxers op aanspreken.

Maar van de epidemische werking van Zwarte Pieten in Staphorst is niets gebleken. Integendeel, het blijkt immers dat Zwarte Piet in Nederland vrijwel uitgestorven is. Kozp had Zwarte Piet in Staphorst dus rustig zijn of haar gang kunnen laten gaan.

Is het recht op demonstratie dan zo absoluut?

Op grond van ervaringen uit het verleden had Kozp dus op de vingers af kunnen tellen dat een demonstratie in Staphorst tot problemen zou leiden. Dat is dus precies wat er gebeurde (zie hier het verslag in de krant).

Sylvana Simons Bron: YouTube

Nu wordt er ach en wee geroepen dat het demonstratierecht in Nederland is aangetast. Kamerlid Sylvana Simons beweerde dat het optreden van de politie weer een bewijs was van racisme bij de politie (YouTube).

De Zwarte Piet in Staphorst in de Tweede Kamer? Zijn er geen belangrijkere problemen voor de Kamer om zich druk over te maken (asiel, jeugdzorg, stikstof, klimaat, woningbouw)? Is het demonstratierecht dan zo absoluut dat je er zelfs in de Kamer gekkies hun gekkie-zijn mee kunt verwijten?  


0 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.