De ChristenUnie (CU) heeft een rode lijn in haar beginselprogramma. Als een andere partij die lijn passeert, is de samenwerking met die partij direct voorbij. Dat hebben we de afgelopen week geleerd bij de asieldiscussie die uiteindelijk tot het opblazen van het kabinet Rutte IV leidde.
Gezinshereniging als rode lijn voor de CU
Bron: pixabay.com
Het is kennelijk nog aan de goede kant van de rode lijn om miljoenen huidige en toekomstige Nederlandse gepensioneerden in onzekerheid te storten over de hoogte van hun pensioen. Die maatregel werd immers enthousiast verdedigd door CU-minister Carola Schouten. De rode lijn komt voor de CU kennelijk pas in zicht als sommige asielmigranten niet voor een permanente verblijfsstatus in aanmerking komen en er om die reden geen sprake kan zijn van gezinshereniging.
Dat bleek dus in de soap rond de val van het kabinet Rutte IV. Kinderen moeten volgens de CU kunnen opgroeien bij hun ouders. Het gescheiden houden van gezinnen is niet de oplossing, aldus Mirjam Bikker, de fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Kamer. Er zijn overigens volgens haar maar 5.000 minderjarigen die op grond van gezinshereniging naar Nederland komen. Dus, waar hebben we het over?
Alleenstaande minderjarige asielzoekers zijn geen rode lijn
Inderdaad, waar hebben we het over? Maar waarom is het voor mevrouw Bikker dan geen rode lijn als 4.205 alleenstaande minderjarige asielzoekers naar Nederland komen, zoals volgens het CBS in 2022 het geval was? Dat aantal blijkt ook nog flink hoger te zijn dan de jaren daarvoor. Het is niet duidelijk of dit een nieuwe trend is, maar in mei 2023 blijkt dat van de totale asielinstroom bijna 30 procent bestaat uit minderjarigen die zonder hun ouders hierheen zijn gekomen.
Dat zijn dus minderjarigen die alleen op pad zijn om in Nederland asiel aan te kunnen vragen. Zou het niet in overeenstemming zijn met de rode lijn van de CU als we deze kinderen linea recta terug naar hun ouders sturen? Die ouders, mogen wij aannemen, hebben hun kinderen erop uitgestuurd om een plaats in het beloofde land voor henzelf veilig te stellen. Deze vorm van misbruik van kinderen door hun ouders, die waarschijnlijk ook nog profijt voor de ouders oplevert, zou voor mij een rode lijn waardig zijn. Niet voor de CU dus.
CU: arbeidsmigratie is het probleem
Maar gezinshereniging of geen gezinshereniging, het beperken van de asielinstroom was volgens de CU helemaal niet urgent. Bikker kwam opeens met het verhaal dat arbeidsmigratie het grootste probleem was. In het debat over de val van het kabinet zei ze dat in sommige sectoren (zij noemde distributie, prostitutie, slachterijen) het merendeel van de werknemers arbeidsmigrant is. Veel van die mensen worden uitgebuit. Neem dus maatregelen om arbeidsmigratie terug te dringen in plaats van asielmigratie, zo was de suggestie van mevrouw Bikker. Welke maatregelen dat zouden kunnen zijn, zei ze er vervolgens niet bij.
Arbeidsmigratie heeft positieve en negatieve effecten, zoals ik hier uitleg. Het is van alle tijden dat mensen op zoek gaan naar andere plaatsen voor een beter leven (zie plaatje). Voor de meest recente arbeidsmigratie naar Nederland moet je echter een onderscheid maken tussen immigratie van binnen de EU en van buiten de EU.
Arbeidsmigratie binnen de EU kan niet beperkt worden…
Inmiddels hebben natuurlijk velen de cijfers over arbeidsmigratie bij het CBS opgezocht en bezien of daar inderdaad het probleem is. Laten we eerst maar eens, vooral voor de CU, opmerken dat EU-burgers het recht hebben om in andere lidstaten, waaronder dus ook Nederland, naar werk te zoeken. Nederland kan dat recht kan niet beperken, tenzij Nederland zou besluiten de EU vaarwel te zeggen. De CU heeft echter bij mijn weten geen ambitie om een Nexit in gang te zetten. Dat zou momenteel wel het meest effectieve middel zijn om de negatieve effecten van arbeidsmigratie die Mirjam Bikker noemt, te bestrijden.
Er migreerden volgens het CBS in 2021 ruim 117.000 personen vanuit een andere EU-lidstaat naar Nederland. Voor ruim 68.000 personen ging het daarbij om arbeid of gezinshereniging. Ik neem aan dat de CU niet wil dat EU-arbeidsmigranten die hier komen werken, hun gezinnen niet kunnen meenemen. Voor de overige 49.000 immigranten ging het om studie of de reden voor migratie was onbekend.
… maar leidt wel tot misstanden, die de CU niet verhelpt
Mijn vermoeden is overigens dat de arbeidsmigranten die volgens Bikker worden uitgebuit, vooral uit Oost-Europa komen (zie bijvoorbeeld hier). Dat is dus geen kwestie van tegengaan van migratie, want dat is in beginsel niet mogelijk door de vrije gemeenschappelijke arbeidsmarkt die de EU nu eenmaal kent. Het enige wat hier mogelijk zou zijn, is een betere controle op de behandeling van deze groep. Daar worden al initiatieven voor genomen. Het is mij dus niet duidelijk wat de CU daaraan zou kunnen toevoegen.
Arbeidsmigratie van buiten de EU is te beperken
Arbeidsmigranten van buiten de EU moeten wel toestemming hebben om in Nederland te komen werken. Zo’n arbeidsvergunning krijg je niet zo eenvoudig. Het ligt dan ook voor de hand dat veel migranten die in de EU zouden willen werken, de kansrijkere optie van asielmigratie zullen kiezen. Zelfs als het asielverzoek wordt afgewezen, zal men niet snel worden uitgezet. Het aanpakken van arbeidsmigratie voor niet EU-burgers zal dus gevolgen kunnen hebben voor het volume van de asielinstroom.
De totale arbeidsmigratie vanuit niet EU-landen bedroeg in 2021 ruim 69.000 personen. Van dat totaal aantal personen immigreerden 18.000 personen vanwege arbeid en ging het om bijna 11.000 meereizende gezinsleden. Overigens ging het om gezinsimmigratie – kennelijk in verband met eerdere arbeidsmigratie – of studie.
Is beperking van arbeidsmigratie van buiten de EU lonend?
Ook hier mijn vraag: zou de CU van deze arbeidsmigranten ook willen eisen dat ze hun gezinsleden maar thuis laten? Of mogen de arbeidsmigranten zelf ook helemaal niet komen van de CU? Zijn ze het niet waard hier te komen werken? Wat is dan precies de kwaliteit van deze mensen? Het CBS kan nog iets dieper kijken naar de kwaliteit van deze arbeidsmigranten. Dat blijkt uit het volgende plaatje:
Van de 18.000 arbeidsmigranten zijn 13.000 personen kenniswerkers. Zij leveren kennis aan de Nederlandse economie en vormen om die reden een toegevoegde waarde. We gaan er toch maar even vanuit dat de CU deze positieve inbreng van arbeidsmigranten niet wil afstraffen. Dan blijven er dus 5.000 arbeidsmigranten over waar de CU eventueel zou kunnen ingrijpen. Dus, terwijl de CU de VVD verwijt dat zij zich druk maakt om 5.000 minderjarigen die de beperking van de gezinshereniging zou treffen, wil de CU maatregelen nemen die ook maar (op zijn hoogst) 5.000 arbeidsmigranten kan treffen.
Nederland kan wel de asielinstroom beperken
Er is onder de asielenthousiastelingen een kennelijk onbedwingbare neiging om het probleem van de asielinstroom te verkleinen. Zo schreef Leo Lucassen onlangs in De Volkskrant:
“Migratie stond in een kwade reuk en iedereen kon er zijn of haar negatieve associaties aan verbinden. Dat de meeste immigranten hier kwamen om te werken of te studeren en vluchtelingen maar een zeer klein percentage uitmaakten van de totale immigratie (…), maakte niet uit.”
Leo Lucassen
Voor 2021 zetten we de gegevens op een rij:
| Immigratie vanuit de EU | 117.000 | 53 procent |
| Immigratie vanuit niet-EU landen | 69.000 | 31 procent |
| Asielinstroom | 35.000 | 16 procent |
| Totale immigratie | 221.000 |
Inderdaad, van de totale immigratie maakt de asielinstroom maar een klein deel uit (16 procent). Het is wel, zoals hierboven uitgelegd, de enige knop waaraan gedraaid kan worden. Wat ervoor pleit om aan die knop te draaien, is de sterke stijging van de asielinstroom de laatste jaren. In 2022 was bijvoorbeeld de asielinstroom ruim 30 procent hoger dan in 2021. Het lijkt er voorlopig niet op dat die stijging weer wordt omgebogen in een daling. Het aantal asielzoekers dit jaar tot eind mei is ongeveer even hoog als het aantal asielzoekers van precies een jaar geleden.
Kortom
De rode lijnen van de CU zijn niet erg recht getrokken. Waarom de beperking van gezinshereniging wel afkeuren, maar het misbruik van kinderen als voorlopers van vestiging in Nederland niet tegengaan? Verder is de bestrijding van immigratie zoals de CU die kennelijk voor ogen heeft òf contraproductief (kenniswerkers), òf simpelweg onmogelijk (arbeidsmigratie van EU-burgers). Hoe wil, met andere woorden, de CU de continue toename van het migratiesaldo tegengaan als ze de asielinstroom niet wil stoppen? Er is dan geen andere optie, behalve als de CU een Nexit wil.
0 reacties