Angélique Eijpe en haar alternatieve dodenherdenking

Het schijnt een epidemie te worden. Nederlanders, met of zonder migratieachtergrond, die niet willen meedoen aan de dodenherdenking van 4 mei omdat Nederland medeschuldig is aan de genocide die Israël pleegt in Gaza. Nederland veroordeelt immers deze genocide niet. Nederland heeft daardoor, volgens deze Nederlanders, bloed aan zijn handen dat er nooit meer af gewassen kan worden. Vorig jaar was het Mohammed Benzakour die daarom weigerde mee te werken aan de dodenherdenking.

Eijpe: Amnesty zegt dat Israël genocide pleegt

Moeten we het er weer over hebben of er inderdaad sprake is van genocide door Israël? We weten dat Israël continu wordt aangevallen door terreurgroepen uit naburige landen. Als Israël terugslaat – en het doet dit inderdaad met harde hand en misschien wel disproportioneel hard – dan vindt het land bijna de hele wereld tegenover zich. Dat is ook nu weer het geval. De oorlog in Gaza die door de terreuraanval van Hamas van 7 oktober 2023 is uitgelokt, leidt voornamelijk tot veroordelingen van Israël. Hamas wordt bijna openlijk gespaard. Hamas kon het zich zelfs veroorloven bij het bestand begin dit jaar zich opnieuw als de almachtige heerser van Gaza op te stellen. Dat Hamas gijzelaars publiekelijk op een provocerende en beledigende manier aan het Rode Kruis overdroeg, daar hoor je niemand meer over.

Ook Angélique Eijpe niet. Was het vorig jaar Benzakour, dit jaar is zij het die zich afkeurend uitlaat over de nationale dodenherdenking. Wij berichtten eerder over haar.  Nu vindt zij het kennelijk ongepast dat “hoogwaardigheidsbekleder” Martin Bosma (PVV) bij de nationale dodenherdenking van 4 mei aanwezig zal zijn. Hij had het immers gehad over omvolking en slavernijgedram. Zij schrijft in mijn krant:

Hoe herdenken we, samen met leden van een kabinet waarin een extreemrechtse partij voor het eerst in de naoorlogse geschiedenis een centrale plek heeft bemachtigd? (…) En hoe herdenken we samen met een regering die aan ‘stille diplomatie’ vasthoudt terwijl een bondgenoot van Nederland genocide pleegt?

Angélique Eijpe in De Volkskrant van 25 april 2025 (alle volgende citaten zijn uit hetzelfde opiniestuk)

Volgens Eijpe heeft Amnesty International het bewijs voor die genocide geleverd. Voor zover ik weet is Amnesty International geen juridische instantie die de autoriteit heeft zo’n bewijs te leveren.

Eijpe: extreemrechts besmet de nationale dodenherdenking

Hoe dan ook, de suggestie ligt er duimendik bovenop bij de beweringen van Eijpe. De PVV staat bij haar voor extreemrechts die genocide steunt als dat zo uitkomt. Waarom mag zo’n partij dan aanwezig zijn op 4 mei als wij onder meer “de opzettelijke en georganiseerde vervolging van en moord op Joden” (Nationaal Comité 4 en 5 mei) herdenken? Zij schrijft: dit is

simpelweg niet meer te rijmen: herdenken op een moment dat het heden pijnlijke parallellen vertoont met het verleden. Tegelijkertijd groeit juist in deze tijd, waarin extreemrechts en ontmenselijking wereldwijd aan kracht winnen, de behoefte aan herdenken – aan werkelijk herdenken – meer dan ooit.

Tsja. Eens was ook Ramsey Nasr aanwezig bij de dodenherdenking, namelijk in 2010. Hij schreef er zelfs een gedicht over. Hij blijkt er echter ook een tamelijk racistische ontvolkingstheorie op na te houden. Die luidt dat Joden in 1948, voor de oprichting van de staat Israël, Palestijnse gebieden van Arabieren hebben gezuiverd. Dat is dus geen omvolking, maar ontvolking. Kunnen we nu dus alsnog, with the benefit of hindsight, concluderen dat de dodenherdenking van 2010 besmet was door de aanwezigheid van Ramsey Nasr?

Wil Eijpe zelf ook geen omvolking?

De term “omvolking” slaat overigens niet noodzakelijk op een theorie. Je kunt ook met Bosma constateren dat een blind paard kan zien dat autochtone Nederlanders langzaam maar zeker vervangen worden door Nederlanders met een migratieachtergrond. “Vervanging” klinkt wat minder verdacht dan “omvolking”, omdat de laatste term verwijst naar een racistisch nazidoel om voormalige Duitse gebieden te germaniseren (wikipedia).

Overigens kun je ook Angélique Eijpe zelf met enige soepelheid van geest van een plan tot genocide verdenken. Zij wil namelijk dat er ten westen van de Jordaan één staat komt waar zowel Joden als Arabieren samen in harmonie leven. In die ene staat mogen ook nakomelingen van gevluchte of verdreven Arabische inwoners uit het (voormalige) Palestina komen wonen. Dat zou betekenen dat Arabieren veruit in de meerderheid zullen zijn. Ik maak me geen illusie wat dat zou betekenen voor de Joden in die ene staat. Niks geen harmonie. De Joden worden verdreven of afgeslacht. Genocide dus. In ieder geval een omvolking à la lettre.

Een alternatieve dodenherdenking …

Hoe dan ook, Eijpe voelt zich niet meer thuis bij de nationale dodenherdenking. Zij organiseert met anderen “die zich verbonden voelen rondom Gaza” een alternatieve herdenking. Zij schrijft:

Een herdenking die inclusief is, waar iedereen welkom is, waar aandacht is voor de menselijke gevolgen van oorlog, vervolging en genocide, en waar ruimte is om lessen te trekken uit de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en uit de koloniale oorlogen. Waar erkend wordt dat ook Nederland verantwoordelijkheid draagt – toen én nu.

Het interessante is dat op de aankondiging van de alternatieve herdenking het woord Gaza niet voorkomt. Ik zou er eigenlijk ook heen kunnen gaan, want ik ben natuurlijk ook tegen genocide. In Oekraïne, bijvoorbeeld, waar Poetin burgerdoelen bombardeert, zoals hij dat voorheen in Syrië deed. Of in zuid-Israël waar Hamas meer dan 1.000 burgers op brute wijze vermoordde. Of in zuid-Soedan waar rivaliserende groepen het op burgers en ziekenhuizen hebben voorzien. Zo kunnen we natuurlijk nog wel even doorgaan met het opsommen van aantoonbare gevallen van genocide.

… is aan mij niet besteed

Het wrange is juist dat mevrouw Eijpe Gaza als aanleiding voor de herdenking noemt, terwijl juist daar genocide minder aantoonbaar is. Wat wel aantoonbaar is, is dat VN-rapporteurs over de Palestijnse gebieden geen onpartijdige weergave van de feiten geven. Francesca Albanese is daar een voorbeeld van, zoals ik hier documenteer.

Kortom, die alternatieve herdenking van mevrouw Eijpe is aan mij niet besteed, ook al is die breder dan de nationale herdenking. Daar komt dan natuurlijk bij dat Gloria Wekker op die alternatieve herdenking schijnt te spreken. Zij is bij mij bekend van de uitspraak dat door de figuur van Zwarte Piet het racisme een integraal onderdeel van de opvoeding van kinderen in Nederland is geworden. Dat was lang voordat Zwarte Piet werd uit gefaseerd, overigens terecht. Ik ga natuurlijk niet luisteren naar iemand die kennelijk in staat is volstrekt ongefundeerde beweringen te doen. Ik kijk op 4 mei rond acht uur gewoon naar de koning als hij zijn krans legt.

Naschrift, 5 mei 2025:

Van Wilfred Löwensteyn ontving ik een mail over mevrouw Eijpe. Hij vroeg zich af hoe haar onbegrip voor de nationale 4 mei herdenking en haar zionisten-haat te verklaren zijn. Hij heeft gezocht in de lijst van NSB-leden 1940-1945 en vond daar “EIJPE, Petrus Antonius Joannes Eijpe, geboren 23 Februari 1903, Amsterdam”. Hij meent te weten dat dit familie is van Angélique Eijpe. Hij schrijft dan dat haar “woede jegens het nationaal herdenken van het geleden leed, is terug te voeren op het gebrek aan erkenning voor het leed dat kinderen en kleinkinderen van oorlogsmisdadigers ervaren. (…) Daardoor onder plaatsvervangende schaamte lijden onder het oneerlijke lot dat hun familie is geschied, namelijk moedwillig voor de foute kant te hebben gekozen en daarom nu met alle geweld aan de goede kant van de geschiedenis willen staan?” Of het echtpaar Eijpe dat op de NSB-ledenlijst staat familie is van Angélique Eijpe, weet ik niet. Angélique Eijpe zelf gaat er prat op dat haar overgrootvader van moederszijde in Mauthausen door de nazi’s is omgebracht. Haar beschrijving hier suggereert ook dat al haar voorvaderen (en -moederen), ook weer van moederszijde, tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet zaten en dus wel aan de goede kant van de geschiedenis stonden. Over de familie Eijpe schrijft ze niets. (Dit naschrift heb ik ook toegevoegd bij een eerdere post over Angélique Eijpe)